इस्लामावाद । साउदी अरेबियाको अधिराज्य (केएसए) बाट थप २ अर्ब डलर निक्षेप र पाकिस्तानी वायुसेनालाई ‘ड्रागन’ मल्टिरोल लडाकू विमान इन्जेक्सन गर्न चीनबाट ग्यारेन्टी ऋणको रूपमा ५० करोड ८० लाख अमेरिकी डलरको व्यवस्थासँगै पाकिस्तानको कुल विदेशी ऋण २.८ अर्ब डलर पुगेको छ।

यी दुई प्रमुख विदेशी ऋणले गत वर्ष २०२२ को सोही महिनामा १८५ मिलियन डलरको न्यून विदेशी ऋणको तुलनामा जुलाई २०२३ मा विदेशी ऋण २.८ बिलियन डलर पुर्‍याएको छ। पाकिस्तानले जुलाईमा तेल सुविधाको रूपमा केएसएबाट १० करोड डलर प्राप्त गरेको थियो।

यी सबै डलरको प्रवाहले इस्लामाबादलाई स्टेट बैंक अफ पाकिस्तान (एसबीपी) मा रहेको विदेशी मुद्रा सञ्चिति बढाउन मद्दत गर्‍यो। आईएमएफ कार्यक्रम अन्तर्गत, समग्र ग्यारेन्टीसँग सम्बन्धित सीमाहरू छन् त्यसैले सरकारले ३ बिलियन एसबीए कार्यक्रम अन्तर्गत सहमति गरेको सीमा भित्र समग्र ग्यारेन्टीहरू राख्नु पर्छ।

पाकिस्तानले चश्मा–५ आणविक ऊर्जा आयोजनाका लागि थप ३ अर्ब डलरको ग्यारेन्टी पनि दिएको छ तर ग्यारेन्टीलाई आईएमएफ कार्यक्रमको सहमतिको सीमाभित्र राख्नका लागि ईसीसीले यसलाई चरणबद्ध रूपमा समावेश गर्ने निर्णय गरेको थियो ।

आर्थिक वर्ष २०२३-२४ मा सबै बहुपक्षीय र द्विपक्षीय ऋणदाताहरूबाट सम्पूर्ण आर्थिक वर्षमा १७.३ अर्ब डलर ल्याउने कुल परिकल्पना गरिएको लक्ष्य विरुद्ध पहिलो महिना (जुलाई २०२३) मा केएसएबाट २ अर्ब डलर प्राप्त गरेपछि उल्लेख्य डलर प्रवाह ल्यायो। ३ बिलियन डलर स्ट्यान्डबाइ एरेन्जमेन्ट अन्तर्गत आईएमएफसँग नयाँ कार्यक्रम हड्ताल गरेको थियो।

गत आर्थिक वर्षको सोही महिनामा पाकिस्तानले १८ करोड ५० लाख डलर मात्र ल्याउन सके किनभने त्यसबेला जुलाई २०२२ मा इस्लामाबादले विस्तारित कोष सुविधा (ईएफएफ) अन्तर्गत आईएमएफ कार्यक्रमको छैठौं र सातौं समीक्षा पूरा गर्न कठिनाइको सामना गरिरहेको थियो। अन्ततः, ईएफएफ अगस्ट २०२२ मा पुनर्जीवित भएको थियो तर त्यसपछि यो निलम्बित रह्यो र अन्ततः जुन ३०, २०२३ मा सफलता प्राप्त नगरी सम्पन्न भयो।

त्यसपछि पाकिस्तान र आईएमएफले नौ महिनाको अवधिको लागि ३ बिलियन एसबीए अन्तर्गत नयाँ कार्यक्रम प्रहार गरे जस पछि प्रमुख द्विपक्षीय साझेदार विशेष गरी साउदी अरेबियाको अधिराज्यबाट डलर प्रवाह पुनर्स्थापित भयो किनभने देशले थप 2 बिलियन डलर समय निक्षेप प्राप्त गर्यो। यसरी केएसएको कुल निक्षेप ५ अर्ब डलर पुगेको छ।