बेइजिङ । भीपीएन कसरी प्रयोग गर्ने भनेर जान्ने धेरै चिनियाँ नेटिजन्सहरू अब चीनको पछिल्लो दास श्रम काण्ड बारे सचेत छन्। भक्सवागनलाई आफ्नो सिनजियाङ प्लान्टमा उइघुर दास श्रमको लाभार्थी मध्ये एक भएको आरोप लगाइएको थियो।

चार्जरहरूको जवाफ दिन जर्मन कार कम्पनीले यस विषयमा अनुसन्धान गर्न विशेष परामर्श फर्म लोनिङलाई जिम्मा दिएको छ। लोनिङले भक्सवागनलाई ‘क्लिन चिट’ दियो। यसको लेखा परीक्षणले सिनजियाङ कारखानाको “कर्मचारीहरू बीच कुनै सङ्केत वा प्रमाण वा जबरजस्ती श्रम फेला नपारेको जनाएको छ।

मुद्दा बन्द? ठ्याक्कै होइन। भोक्सवागनले शुभ समाचार प्रसारण गरेको केही दिनपछि, संस्थापक मार्कस लोनिङ र अर्का कार्यकारी क्रिस्चियन एवर्ट बाहेक लोनिङका सबै बीस कर्मचारीहरूले लिङ्क्डइनमा तथाकथित लेखापरीक्षणबाट आफूलाई अलग राख्दै एक बयान पोस्ट गरे।

उनीहरूले रिपोर्ट गरे कि वास्तवमा ‘अडिट’ क्रिश्चियन एवर्टको सहयोगमा एउटा अज्ञात शेन्जेन कानुनी फर्मका दुई चिनियाँ वकिलहरूद्वारा गरिएको थियो। लोनिङ कर्मचारीहरूले नै यो खुलासा गरेपछि सबै अनुभवी पेशेवरहरूले ‘लेखापरीक्षण’लाई उनीहरूको फर्मको प्रतिष्ठालाई गम्भीर रूपमा हानि पुर्‍याएको बताएका छन्।

यद्यपि, भोक्सवागन-लोनिङ फियास्कोलाई पछ्याउने पश्चिमीहरूले के बुझ्न सकेनन् कि यो एक अलग स्क्यान्डल होइन। चीनमा विदेशी कम्पनीहरूले दास श्रम प्रयोग गर्दैनन् र उनीहरूका कर्मचारीहरू राम्रो तलब, खुसी र हर्षित छन् भनेर प्रमाणित गर्ने सबै ‘अडिटहरू’ र ‘निरीक्षणहरू’ मजाक र झुटा हुन्।

यो समस्या २०२३ मा सुरु भएको होइन, २०२१ मा भएको हो। त्यतिन्जेलसम्म, चीनमा रहेका आफ्ना कारखानाहरूमा दास कामदारको समस्या छ कि छैन भनेर गम्भीरतापूर्वक नियन्त्रण गर्न चाहने विदेशी कम्पनी र संस्थाहरूले अमेरिकी श्रम अधिकार गैर-नाफा संस्था भेराइटको चिनियाँ शाखा शेन्जेन भेराइट प्रयोग गर्न सक्छन्।

पछि, चिनियाँ प्रचार मिडियाले विलाप गर्यो कि उइघुर प्रश्नको बारेमा चिन्ता व्यापक भएपछि, ‘चिनियाँ कम्पनीहरूका लागि लेखापरीक्षण मापदण्डहरू [भेराइट जस्ता संस्थाहरूद्वारा प्रयोग गरिएको] थप विस्तृत भयो। विशेष गरी तथाकथित सामग्रीको लागि नयाँ आवश्यकताहरूको बारेमा।

लेखापरीक्षण संस्थालाई सूचना प्रदान गर्नेहरूलाई ‘दण्डित’ गरियो र सन्देश स्पष्ट हुन सकेन। चीनमा केवल नक्कली ‘अडिटहरू’ लाई अनुमति छ। वास्तविकहरू निषेधित छन्। उत्पादन गर्ने कम्पनीहरू बन्द हुन्छन् र उनीहरूलाई सहयोग गर्ने चिनियाँहरू जेल जान्छन्।

निष्कर्ष यो छ कि पछिल्लो समय प्राप्त “अडिट” को कुनै पनि विश्वसनीयता छैन। वास्तवमा, यी प्रतिवेदनहरू प्राप्त र प्रकाशित गर्नुलाई अन्तर्राष्ट्रिय कम्पनीहरूले दास श्रम बजारको फोहोर व्यापारमा संलग्‍न छन् र यसलाई लुकाउन खोजिरहेका छन् भन्ने थप प्रमाणको रूपमा बुझ्नुपर्दछ।